برای هر دوستدار علم و خیال پردازی فیلمهای عملی و تخیلی منبع الهام است و در واقع بخش بزرگی از بینش و تصور ما نسبت به آینده و فناوری از فیلمهای علمی و تخیلی می آید. اما فیلمهای علمی و تخیلی بی اشکال نیستند و در واقع بخش بزرگی از آنها توسط نویسندگان داستان و فیلم سازان هالیوود و نه دانشمندان ساخته شده اند. در ادامه به برخی از اشکالات و نکات مبهم در فیلمهای علمی و تخیلی اشاره خواهم کرد.
1. سفر بین منظومه ای با سرعت نور
سفر با سرعت نور در سری فیلمهای جنگ ستارگان احتمالاً شناخته ترین صحنه های سفر با سرعت نور در فیلمهای علمی و تخیلی است و مثلا برخی سفینه های حاضر در فیلم تا سه برابر سرعت نور حرکت میکنند. اما در دنیا واقعی و بین دانشمندان در حرکت چیزی شبیه یک سفینه با سرعت نور تردید جدی وجود دارد و یا آنرا غیرممکن میدانند و یا انرژی لازم برای رسیدن چنین جرمی به سرعت نور را آنقدر زیاد میدانند که در عمل سفر با سرعت نور ممکن نخواهد بود. دانشمندان رسیدن به کسری از سرعت نور را ممکن تر و عملی تر میدانند و بطور مثال رسیدن به پنجاه درصد سرعت نور که در برخی فیلمها مانند سری فیلمهای جدید بیگانه و یا فیلم Passengers چنین ایده ای را می بینیم. نکته دیگر آنکه حتی با فرض حرکت با سرعت نور یا مثلا سه برابر سرعت نور حرکت حتی به سیاره های منظومه های دیگر هم مانند آنچه در جنگ ستارگان است دو یا سه روز نخواهد بود و با توجه به فاصله بسیار زیاد ستاره ها چنین سفری حتی با سه برابر سرعت نور سالها بطول خواهد انجامید. از لحاظ تئوری سفر بین منظومه ها و یا کهکشانها با ایجاد کرم چاله ها (به مانند فیلم Interstellar) امکان پذیرتر است. اما باید در نظر داشت که هرچند از لحاظ تئوری کرم چاله ها امکان وجود دارند اما تاکنون چنین چیزی دیده نشده و حتی از لحاظ تئوری نیز انرژی بسیار زیادی (تقریبا بیشتر از انرژی مصرفی در کل کره زمین) برای ایجاد آن لازم است.
2. جنگ سفینه های فضایی
جنگ سفینه ها قسمت هیجان بخش بسیاری از فیلمهای علمی و تخیلی مانند سری فیلمهای جنگ ستارگان و Star Trek است. اما با توجه به پیشرفتهای امروز بشر و تصور پیشرفتهای آتی و همچنین محدودیتهای فیزیکی انسان به نظر نمی رسد جنگهای سفینه های فضایی به مانند اینگونه فیلمها باشد و احتمالا پهپادها جای سفینه های فضایی که انسان در آن است را می گیرند. با توجه به ریسک بالای حضور انسان در یک سفینه فضایی، فضا و تجهیزات لازم برای تامین شرایط جوی حضور انسان در یک سفینه و محدودیتهای انسان به مانند خواب، ترس، تحمل فشار گرانشی و... بسیار منطقی است که سفینه ها از دور کنترل شوند و در صورت پارازیت و مسدود کننده امواج نیز با استفاده از هوش مصنوعی اهداف خود را دنبال کنند. در واقع در حال حاضر نیز برخی پهپادهای نظامی نیز با کنترل از راه دور و هوش مصنوعی ماموریتهای خود را انجام میدهند. همچنین در جنگهای آتی بین سفینه های فضایی فرصت مانور و جاخالی دادن نیست و نیازی هم هدفگیری انسانی نیز نیست. قاعدتاً سیستمهای آنالیز حرکت و هوش مصنوعی رهگیری هدف را در هزارم ثانیه انجام داده و پس از هدفگیری لیزری هم فرصتی برای قربانی برای مشاهده لیزر و احتمالاً فرار نخواهد بود.
3.اسلحه لیزری
اسلحه لیزری احتمال زیاد سلاح رایج در آینده است اما چنین سلاحی اصلا شبیه آنچه در فیلمهای جنگ ستارگان می بینیم نخواهد بود. در واقع سلاح لیزری در زمان شلیک صدایی به مانند آنچه در فیلمهایی جنگ ستارگان می شنویم نخواهد داشت و از آن مهمتر اصلا نور آنهم بصورت یک مقطع نوری قابل رویت نخواهد بود و طبیعتاً اینگونه هم نخواهد بود که افراد بتوانند نسبت به آن جاخالی بدهند یا بتوانند جلوی آنرا به محض رویت بگیرند! در فضا نور لیزر دیده نمی شود و حتی در محیط سفینه هم در صورت تابش مداوم و حضور گرد و دود شاید بتوان آنرا دید. از طرف دیگر تیراندازی با تفنگهای لیزری در سفینه نیز چندان منطقی به نظر نمیرسد و اگر لیزری بتواند از لباس مجهز سربازی عبور و او را از پا در آورد قاعدتاً امکان آسیب به دیوارها و بدنه سفینه یا تجهیزات، کابلها و لوله های موجود در دیواره سفینه را خواهد داشت. بنابراین استفاده از سلاح سبک تر و چیزی شبیه یک شوکر پرتابی برقی منطقی به نظر میرسد. اما سلاح لیزری در نهایت به عنوان سلاح سفینه کاربرد خواهد داشت. چرا که در فضا و به دلیل عدم وجود جاذبه شلیک توپ یا اسلحه های فعلی میتواند فشاری معکوس روی سفینه ایجاد و مسیر آنرا عوض کند. حتی امروز هم در برخی از معدود هواپیماهای جنگی که توان کار در بالای جو را دارند از لیزر به عنوان سلاح استفاده شده است. طبیعتا استفاده از اسلحه های نفربر مانند کلت یا کلاشینکف (حتی با گلوله های پلاستیکی) نیز در فضا چندان منطقی نیست چرا که باعث پرت شدن استفاده کننده می شود.
4. رباتهای آینده
در فیلمهای علمی تخیلی شاهد رباتهای ساده ای مانند R2-D2 یا رباتهایی بسیار شبیه انسان مانند شخصیتهای ربات در سری فیلمهای بیگانه یا سریال Humans یا Westworld هستیم. پیش بینی آینده رباتها چندان آسان نیست بخصوص اینکه ممکن است جذابیتهای بازار مصرف شکل آنها را عوض کند. اما به نظر میرسد رباتهای آینده با توجه به کاربردشان و به شکل تخصصی ساخته خواهند شد و مثلا ربات تمیز کننده زمین نسخه پیشرفته تر اما شبیه وکیوم رباتهای فعلی خواهند بود. بنابراین در آینده انسان شاهد حضور پررنگ تر رباتها خواهند بود اما نه الزاما رباتهای انسان نما! همچنین ساخت رباتهایی دقیقا شبیه انسان بسیار پیچیده و شامل قطعات فراوان و انرژی زیاد برای حرکتها آنها خواهد بود که چندان منطقی و به صرفه به نظر نمیرسد و احتمالا حتی رباتهای آینده نیز با وجود دست و پا احتمالا صورتی شبیه مانیتور دارند. همچنین احتمالا استفاده از رباتهای آینده از آلیاژهای خاص و مواد پلیمری ساخته خواهند(نه به مانند شخصیتهای رباتیک جنگ ستارگان از حلبی!) و احتمالاً رباتهای انسان نمای آتی بیشتر شبیه رباتهای فیلم I,Robot و یا Automata خواهند بود.
5. درمان با استفاده از کپسول یا پماد جادویی
احتمالا در فیلمهای علمی تخیلی دیده اید که فرد بیمار یا مجروح در تخت و در واقع کپسولی میخوابد و دستگاه شروع به درمان او در ظرف چند دقیقه یا ساعت میکند. احتمال استفاده از رباتها، مجموعه از سنسورها و هوش مصنوعی در تشخیص و درمان برخی از بیماریها چندان بعید نیست و حتی قابل تصور است که رباتها بخشی از عملهای جراحی را نیز انجام دهند. اما حقیقت این است که بدن انسان محدودیتهای خاص خود را دارد و سلولهای یک عضو قطع شده حتی پس از تحریک رشد و تغییر ماهیت سلولهای دیگر در چند دقیقه تکثیر و عضو قطع شده را کامل بر نمی گردانند. همچنین شاید یک محلول یا پماد خاص بتواند با نزدیک کردن و چسباندن پوست یا عضلات مجروح و تحریک سلولها و ایجاد فضایی تمیز امکان بهبود سریعتر زخمها را بدهد اما بعید است که مثلا با زدن یک پماد و در کسری از دقیقه یک جراحت کامل خوب شود. نکته مهم آخر اینکه لیزر شاید بتواند به عنوان ابزار برش یا ابزار تحریک سلولی استفاده شود اما حقیقتاً اینگونه نخواهد بود که بتواند با کشیدن لیزر روی پوست مثلا سرطان اندام داخلی بیمار را درمان کند و باید گفت در استفاده و کاربرد لیزر در فیلمهای علمی تخیلی اغراق زیادی صورت گرفته است.
6. ارتباط رادیویی بین کهکشانی!
در صحنه ای رایج در فیلمهای علمی و تخیلی سفینه ای وارد منظومه یا کهکشان دیگر شده و همچنان با پایگاه مادر خود در ارتباط است. معلوم نیست چرا نویسنده اینگونه فیلمها به بعد مسافت فکر نمی کنند و حتی اگر شما بتوانید سفینه ای را چند برابر سرعت نور حرکت دهید همچنان خود نور یا امواج رادیویی ارتباطی با سرعتی ثابت حرکت میکنند و بنابراین ارتباط نوری یا رادیویی یک سفینه در نزدیک ترین منظومه نزدیک منظومه خورشیدی چند سال طول خواهد کشید که به زمین برسد. در بهترین شرایط ارتباطات رادیویی و تصویری در حد بین سیارات یک منظومه قابل تصور است و اگر سفینه وارد کرم چاله شده یا با بیش از سرعت نور از مرکز یا سفینه مادر خود دور شود چنین ارتباطی غیر ممکن است.
7. حرکتهای عجیب انسانی در فضا
در برخی فیلمهای علمی و تخیلی یا عموماً نوع فانتزی شاهد حرکتهای عجیب از کاراکترهای فیلم در فضا هستیم. بطور مثال شخصیت داستان برای لحظاتی با حبس نفس خود در فضا زنده می ماند یا بدون لباس لحظاتی خارج از سفینه به سر میبرد. در واقعیت حتی لحظه ای حضور انسان بدون لباس مخصوص در فضا به معنای مرگ است. دما در فضا (بخصوص دمای فرد یا سفینه در فضا) با توجه به فاصله از منبع انرژی مانند ستاره ها میتواند کم یا زیاد باشد اما در اکثر مواقع شرایط برای انسان کشنده است و در واقع بخش بزرگی از فضا آنچنان سرد است که به محض حضور انسان بدون لباس مخصوص در فضا انسان منجمد خواهد شد اما آنچه فضا را کشنده تر میکند نبود فشار است و نبود فشار به معنای جوشیدن مایعات بدن و مرگ است. به زبان ساده تر حتی اگر کپسول اکسیژن همراه فرد باشد و در فضایی با دمای مناسب هم باشد بدون لباسی که فشار را کنترل کند فردی در لحظه می میرد.
منبع این نوشته :
منبع سفینه ,فیلمهای ,انسان ,سرعت ,تخیلی ,علمی ,فیلمهای علمی ,حضور انسان ,رباتهای آینده ,برابر سرعت ,لحاظ تئوری
